I Międzynarodowego Dnia Edukacji Polonijnej w Londynie.(relacja tutaj)
Dzieci, które Państwo uczycie w szkołach są – prawdopodobnie będą – dwujęzyczne, przynajmniej dwujęzyczne a może i nawet trójjęzyczne. Wyjdaje mi się, że to jest istotne, w przeciwieństwe do czasów odległych i mniej odległych, żeby tę dwujęzyczność , w sensie programowym i dydaktycznym rozpoznawać. Istotne jest, żeby na przykład, jeśli czas pozwoli, żeby miały miejsce nie tylko storytelling, opowiści, historyjki , dyskursy i tak dalej, ale żeby też robić takie rzeczy jak tłumaczenia. Tłumaczenia z polskiego na angielski albo z angielskiego na polski. W ten sposób uczy się też – użyję teraz słowa – relatywizmu językowego. Uczy się nabywania elastyczności. Uczy się dawania sobie radę ponieważ funkcjonowanie dwujęzyczne polega na tłumaczeniu innym, sobie, czy też na symultanicznym wychwytywaniu jednego języka i drugiego. Chodzi o to, żeby dziecko nie myślało, że jest taki przymus od rodziców albo od nauczycieli, żeby zrobić z siebie Polaka ale o to aby uznać tą swoistą rzeczywistość jaką jest dwukulturowość. Nie chcemy, żeby były po postu wyłącznie Polakami bo to jest nierealistyczne. Realistyczne i do spełnienia jest to, żeby były osobami dwukulturowymi i ze wszystkimi korzyściami stąd płynącymi. Jest coraz więcej badań pokazujących, że bycie osobą dwukulturową jest korzystne dla człowieka bo czyni go bardziej konkurencyjnym i w pracy i tak dalej, że potrafi sobie ze wszystkim radzić, ale również dla procesów twórczych. Ludzie, którzy są dwujęzyczni, dwukulturowi tworzą więcej pomysłów. (…)
Myślę, że taki uczenie i nauczanie, w którym podkreślamy albo wykorzystujemy czy budujemy naukę języka na tym podłożu dwujęzykowośći czy dwujęzyczności jest korzystne. Swiat dwukulturowy staje się coraz częstszy. Dobre uczelnie będą dwujęzyczne, dwukulturowe bo w ten sposób przygarnia się ludzi z całego świata a nie tylko tych ktorzy mówią w naszym języku. Ta perespekywa, żebyś był Polakiem zagranicznym jest OK ale ta persepektywa, że niedzielenie tych dwóch języków ale stworzenie pomostów między niemi i tłumaczenie i bawienie się nawet nimi, jak to mogę przetłumaczyć z polskiego na hiszpanski, z hiszpańskiego na polski.
Innymi słowy, chodzi o to, żeby ta edukacja polonijna, która trwa już około 150 lat może, zawsze nadążała za zmienijącymi się czasami.
Prawdopodobnie my tutaj na tej sali , jesteśmy też tego elementem. Jesteśmi Polakami duwjęzycznymi a może nawet dwukulturowymi. Jeśli tego samego uczymy naszych uczniów tym lepiej.
